´´ÖĞRETMENLERİMİZ MİSAFİRİMİZ´´ PROJESİ
Okul toplum tarafından istenilen özelliklere sahip, toplumun gelişmesini ve ilerlemesini sağlayacak nitelikleri kazanmış bireylerin yetişmesini sağlaması açısından önemli bir yere sahip olan, toplumu oluşturan en önemli kurumlardan bir tanesidir. Bu anlamıyla bakıldığında okulun toplum içerisinde ve toplumsal yaşamda önemli bir yere sahip olduğunu, içinde bulunduğu toplum ile belli bir iletişim ve etkileşimde bulunarak çevresini, toplumu, bireyleri etkilemekte olduğunu söylemek mümkündür. Başka bir ifade ile okul çevresi ve toplumla sürekli iletişim, etkileşim içerisinde ve işbirliği içerisindedir. Bu bağlamda okul aile işbirliğinin sağlaması açısından öğretmen ev ziyaretlerinin önemli bir yere sahip olduğunu söylemek mümkündür (Bilen, 1996; Cerit, 2003; Demirel, 2004). Taveras (1998) çalışmasında öğretmenlerin ev ziyaretlerini okul-ev arasındaki boşluğu doldurmada etkili bir araç olduğunu belirterek öğretmen ev ziyaretlerinin önemini vurgulamaktadır.
Weiss (1993) ev ziyareti programlarının kendisine özgü iki özelliği bulunduğunu belirtmektedir. Weiss’e göre bu özelliklerden birincisi ev ziyareti hizmetinin ailenin yaşantısının gerçekleştiği ortamda verilmesi, başka bir ifade ile ailenin gerçek yaşantısı devam ederken bu hizmeti almasıdır. İkincisinin ise muhtemelen grup ya da merkez temelli olmaktan çok ev ziyaretlerinin hizmet şeklinde gerçekleşmesi, ev ziyaretlerinin ziyaret eden ile veli arasında bire bir ilişkiyi gerektirmesidir. Bu anlamıyla ele alındığında, ev ziyaretlerinin, özellikle oldukça sık ve amacına uygun olarak ustaca yapıldığında ziyaret eden ve veli arasında birbirini destekleyici, devamlılık gösteren, bunun sonucunda yetişkin ve veli olarak büyüme ve değişmenin olduğu birebir ilişkinin oluşması için bir şansın doğmasını sağladığını belirtir. Ev ziyaretleri, ebeveynlerin değerlerini, çocuğuna karşı tutum ve davranışlarını, çocuk ile ilgili beklentilerini öğrenmek ve aileyi tanımak için kullanılan en iyi yöntemlerden biridir. Öğretmen açısından güç olsa da çocukların evlerine yapılan ziyaretler çok önemli eğitim fırsatları sunmaktadır. Öğretmenin ziyaretleri çocuk ve aileyi daha iyi tanımasına fırsat vermektedir. Aile, ev ziyaretleri sırasında duygu ve düşüncelerini daha rahat ifade edebilmekte, çocuk ise öğretmeninin kendisi ile ilgilendiğini ve değer verdiğini düşünerek öz-saygısını geliştirebilmektedir (Hildebrand, 1981).
Bu çerçeve içerisinde bu araştırmanın amacı, öğretmen ve velilerin ev ziyaretlerinin etkilerine ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışma sırasında aşağıdaki alt problemlere cevap aranmıştır. 1. Öğretmen görüşlerine göre ev ziyaretlerinin; a. Öğretmenin mesleki gelişimine, b.Velinin gelişimine, c. Öğrencinin gelişimine, d. Velinin okula karşı tutumuna etkileri nedir? 2. Veli görüşlerine göre ev ziyaretlerinin; a. Öğretmenin mesleki gelişimine, b.Velinin gelişimine, c. Öğrencinin gelişimine, d. Velinin okula karşı tutumuna etkileri nedir? Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma, 2009-2010 öğretim yılı bahar döneminde Bolu il merkezinde yer alan ilköğretim okullarının 1-5. sınıflarında görev yapan ve maksimum çeşitlilik örneklemesi (bakınız Yıldırım ve Şimşek, 2005) ile belirlenen sınıf öğretmenleri ile her sınıftan bir ya da iki veliden oluşan toplam 45 kişi ile yapılmıştır. Buna göre örnekleme alınacak sınıf öğretmeni ve veliler belirlenirken sınıf öğretmenlerinin ev ziyaretlerinde bulunmuş olmaları ile velilerin yine sınıf öğretmeni tarafından ziyaret edilmiş olması dikkate alınmıştır Araştırma ile ilgili nitel veriler araştırmacılar geliştirilen yarı-yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formu hazırlanırken ikisi öğretmen üçü veli olmak üzere beş kişiyle ön görüşmeler yapılmış ve konu ile ilgili literatür incelenmiştir. Elde edilen veriler ışığında görüşme formu hazırlanmış ve form Eğitim Programları ve Öğretimi alanından bir, Ölçme ve Değerlendirme alanından bir, Türkçe Öğretmenliği alanından bir olmak üzere toplam üç öğretim üyesine incelettirilerek, onların görüş ve önerileri doğrultusunda son haline getirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi ve sürekli karşılaştırma teknikleri kullanılmıştır (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
Çalışmadan elde edilen bulgular incelendiğinde öğretmenlerin ev ziyaretlerini gerçekleştirirken çeşitli kriterleri dikkate aldıkları ve bu kriterlerden ilk sırayı öğrencinin başarı durumunun düşük olmasını belirttikleri bulunmuştur. Ayrıca, çalışmada ev ziyaretlerinin öğretmenlerin mesleki gelişimlerine (öğrenciyi aile ortamında tanıma olarak), velilerin gelişimine (velinin okula ve öğretmene güvenin artması olarak), öğrencilerin gelişimine (okula olan ilgide, öğrenci başarısında artış ve öğrencinin sorumluluk duygusunu geliştirmede artış), velilerin okula karşı tutumlarına (okula olan bağın güçlenmesi, okula karşı sorumluk duygusunun artması, okul sorunlarının çözümüne katkı olarak) ve velilerin yapılan ev ziyaretlerinin öğretmenin mesleki gelişimine (çocuğu bulunduğu ortamda tanıma, ailenin, ekonomik, sosyal ve kültürel özelliklerini tanıma olarak),velinin (çocuğun gelişimi hakkında bilgi paylaşımı, öğretmen ve velinin birbirini tanıma olarak) ve öğrencilerin (derslerine daha çok bağlanma, özgüven artışı) gelişimine ve velilerin okula karşı tutumlarına (okul sorunları karşısında daha çok söz sahibi olma, yöneticilerle ilişkilerin iyileşmesi, okul sorunlarının çözümüne yönelik fikir bildirme) olumlu etkileri olduğunu belirttikleri bulunmuştur. Bu bulgular çerçevesi içerisinde ev ziyaretlerinin öğretmenler ve veliler açısından olumlu etkilerinin olduğunu söylemek mümkündür.
